Türk edebiyatının geleneksel ve baskın branşlarından biridir.

Son üç yüz yılın hamaset, demagoji ve algı merkezli akımı olup günümüzde de bayağı revaçtadır.

Üstatlarının hem nesir, hem nazım tekniklerini ustalıkla kullandıklarını tereddütsüz söyleyebiliriz.

Eserlerin yazıldığı, söylendiği ve ya ima edildiği mekânlara göre cami içi ve cami dışı olmak üzere iki edebi bölümde incelenebilir.

Cami içinde ezan, namaz ve kıraat harici bölümlerin, zamanların meşguliyetiyle ilgilenir. Haktan, hukuktan, adaletten, sevgiden, merhametten, yardımlaşmadan, dayanışmadan, dürüstlükten yana tavır almak yerine genellikle egemenlerin,

hegemonyanın bekası üzerine güzellemeler yapılır.  Düzenin muhafazası ve tahkimatı için kutsal bariyerler uydurulur, reçeteler tavsiye ve dikte edilir. Hikâyelerin sonu bir malum vakfın para, yardım talebiyle biter. Yolun sonunda cennet, cennetin içinde huriler lirik bir lisanla anlatılır ki pamuk eller ceplere sığmaz.

Bugünkü yazımızın ve konjonktürün esas ilgi alanı cami dışında icra edilen bölüm, amacı, temsilcileri ve tekniğidir.

Ülke seçim sathımahaline eriştiğinde ve ya sosyopolitik, sosyoekonomik tansiyon yükseldiğinde cami edebiyatı asimetrik argüman olarak dinleyiciye, alıcıya bol keseden arz edilir.

Hitap ettiği kitle duyduklarına inanmaya mahir, biat kültürünü özümsemiş, fakru zarureti mukadderata iman kabul eden,  değişime ve gelişime kapalı muhafazakâr karakterlerden müteşekkildir.

"Camilerimizi Ahıra Çevirdiler" ,  "Camide Bira İçtiler" ,  "Camiye Sarhoş Girdiler" , "Camiye Zarar Verdiler" , "Camiye Ayakkabıyla Girdiler" gibi halkı kin ve nefrete tahrik eden, bölüştüren, ayrıştıran temalar vizyona sokulur. Yandaş safları konsolide etmek, biletmek amaçlı bu başlıkların maliyeti, faturası tevekküle havale edilir.

Menfaatzade Mennan Efendi, Siyasettin Kerim Bey, Tarikat'ül Ahmet Ağa, Yandaşoğlu Mümin, Haremeyn Bacı Sultan, Vakıfullah İsmail, Cemalettin Haramzade gibi güçlü ve daimi temsilcileri vardır.

Dini hassasiyetleri, dünyevi arzulara likidite oluşturacak şekilde söz ve yazıya dönüştürebilen cami edebiyatının müdavimleri aynı zamanda Emevi felsefesinin de bayisi durumundadırlar.

Baskın oranlarda algıya, duygu işgaline ve dedikoduya dayalı söz sanatları kullanılır. Yazılı eserlerinin azlığı sunum yapılan kitlenin okuma üşengeçliğinden kaynaklıdır.

Doğu toplumlarının çağdaş değerlere zıtlaşan düşünce sistematiği bu tür edebi akımların tetikçisi ve gıdasıdır.

Acilen ve katiyen bir Doğu Rönesansı dışında tedavisi olmayan bu amansız edebiyatın dizilerinde figüran olmaktan yorulduk artık.

Akil insana lafın tamamı söylenmez babından hareketle ironi,  metafor ve alegori tekniklerinin nacizane kullanıldığı yukarıdaki yazımızda bahsi geçen özel ve tüzel kişilikler hariç olmak üzere Kadir Geceniz kutlu olsun. Yüce Kitabımızın insanlığa esenlik, aydınlık ve kurtuluş olarak vahyedildiği bu gecenin hürmetine lütfen samimiyet, lütfen feraset, lütfen İslamiyet...